SantralHaber: ‘Önce kapatıp sonra uyarıyoruz’:

Atilla Yiğit Okumuş, 10/11/08 – 17:25

Youtube, Blogger, Ekşisözlük gibi popüler sitelerin kapatılmasıyla gündeme gelen Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı İnternet Dairesi Başkanı Osman Nihat Şen, 6 Kasım 2008 günü İstanbul Bilgi Üniversitesi Dolapdere yerleşkesinde gerçekleştirilen yüksek lisans dersinde Türkiye’deki uygulamadan kendisinin de şikayetçi olduğunu söyledi. Site kapatmalarıyla ilgili Avrupa’dan örnekler veren Şen, batılı ülkelerde de site kapatma olaylarının yaşandığını, fakat işleyişin buradakinin tam tersi olduğunu anlattı. Bu ülkelerde, “Çevrimdışı hayatta neler suçsa, internette de onlar suçtur” mantığının hakim olduğuna değinen Şen uygulama farkını şu sözlerle özetledi:
“Bilindiği üzere ülkemizde önce uygunsuz bulunan site kapatılıyor, ardından içerik çıkartılıyor ve tekrar erişime açılıyor. Avrupa ülkelerinde ise önce içerik çıkarılması yoluna gidiliyor. Bunun için önce siteye bir uyarı yapılıyor, eğer içerik çıkartılmazsa kapatılma yoluna gidiliyor.”

Konuşmasında ABD’deki uygulamalardan da söz eden Osman Nihat Şen, bu ülkede kullanıcılarla ilgili yaptırımların bulunduğunu belirterek yasa dışı müzik, video ya da içerik indirmenin, internet aboneliğinin iptaliyle sonuçlandığını vurguladı. Avrupa’da site kapatma uygulamalarının yasal düzenleme olmadan gerçekleştirildiğini ve tartışmalı da olsa Türkiye’de bir yasal düzenlemenin bulunduğuna dikkat çeken Şen, sözlerine şöyle devam etti:
“Biz şeffaf bir şekilde çalışıyoruz. İstatistikleri yayınlıyoruz. Avrupa’da her ülke bunları yayınlamaya cesaret edemiyor. Örneğin İngiltere’yle yaptığımız görüşmelerde de, istatistikleri kendi içlerinde bile açıklamıyorlar. Biz istatistiklerimizi www.guvenliweb.org.tr ‘de başlık başlık yayınlıyoruz. Uyuşturucu ve uyarıcı madde kullanımı, intihara yönlendirme, sağlık için tehlikeli madde gibi kullanımların çoğunda re’sen uygulama yapmıyoruz.”

Re’sen uygulamaları en çok çocukların cinsel istismarı ve 103. maddede uyguladıklarını dile getiren Osman Nihat Şen, yetişkinlere yönelik yayın yapan sitelerin bir çoğunun “+18” ibaresi taşımasına rağmen içerikte 18 yaş altı çocukları kullandığını ve kapatma olaylarının çoğunun bundan kaynaklandığını vurguladı.

Tüm bunların dışında “Atatürk’e hakaret” içeren konularda içerik çıkartma uyguladıklarını dile getiren Şen, şunları söyledi:
“Youtube’dan 202, Facebook’tan 158 ve toplam 23 siteden yaklaşık 10’ar, 20’şer içerik çıkartma var. Toplamda içerik çıkartma, engellemeden fazla. Bize şu an, hemen her siteyle ilgili kapatma talebi geldi. Örneğin Google ve Zurna.com sitelerinin kapatılmasını istediler. Mahkemenin yüksek takdirine bir daha değerlendirilmek üzere arz ettik. Bu durumda mahkeme kapatılsın kararı verirse, ertesi hafta o site kapanır”

Bu tür yasaklama uygulamalarının yanlış olduğunu da kabul eden Şen önce insanların bilinçlendirilmeleri gerektiğini ve bu konuda çalışmalara başladıklarını anlattı. Okullara dağıtmak üzere bir kitapçık hazırladıklarını ve okullara bilinçlendirme amaçlı konferanslara gideceklerine değinen Şen, internet kullanıcılarının site yasaklamalarıyla ilgili bilgi taleplerine de şu yanıtı verdi:
“Bizden üç şey isteniyor; Bir sitenin hangi suçtan dolayı kapatılmış olduğu, hangi içerikli karara göre kapatılmış olduğu ve kapanan sitelerin bir listesi. Bunların üçünü de yapamıyoruz. Her birinin ayrı çıkmazı var. Şu an liste yayınlaması yapamıyoruz, bunu yapan ülke de yok. Negatif propaganda açısından, sitenin hakları açısından ve soruşturma mercilerinin verdiği kararların gizliliği bağlamında biz liste yayınlayamıyoruz. Ama Kasım 2007’den beri resmen mahkeme kararını söylüyoruz. En azından ilgililere böyle bir bilgi sunuyoruz”
Gelen ihbarlar ve yasaklamalar

Telekomünikasyon Kurumu Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı tarafından hazırlanan www.guvenliweb.org.tr sitesinde 1 Kasım 2008 itibariyle güncellenen istatistikleri göre kurumun aldığı ihbar sayısı 14 bin 503’e ulaşıyor. Bu ihbarların ağırlığını fuhuş ve müstehcenlik oluşturuyor:

Fuhuş……………………………………1.417
Müstehcenlik…………………………8.498
Çocukların cinsel istismarı……….1.625

Sağlık için tehlikeli madde temini….67
Uyuşturucu / Uyarıcı madde
kullanımını kolaylaştırma……………..92
İntihara yönlendirme…………………300

Bahis / Kumar…………………………….75
Kumar oynanması için
yer ve imkan sağlama…………………691

Atatürk aleyhine işlenen suçlar..1.626
Diğer……………………………………….112

Sitedeki verilere göre 1 Kasım.2008 itibariyle erişimi engellenen site sayısı bin 187 adet. Bunların 923 tanesi Telekomünikasyon Kurum tarafından re’sen, 264 tanesi de yargı kararıyla erişime kapatılmış. Kapatılan sitelerin kapatılma gerekçelerinin dağılımı ise şöyle:

……………………………………………… Re’sen………………………Yargı
Fuhuş (Madde 227)………………………..10……………………………2
Çocukların cinsel
Müstehcenlik (Madde 226)…………….376…………………………38
istismarı (Madde 103,birinci fıkra)….433…………………………..5

Sağlık için tehlikeli
madde temini (Madde 194)………………..0……………………………0
Uyuşturucu / Uyarıcı madde
kullanımını kolaylaştırma (Madde 190)..0……………………………1
İntihara yönlendirme (Madde 84)………..1……………………………0

Bahis / Kumar……………………………………32…………………………..3
Kumar oynanması için yer
ve imkan sağlama (Madde 228)……………69…………………………17

Atatürk aleyhine işlenen suçlar*…………2………………………….49 **
Diğer………………………………………………….0………………………..149

Toplam………………………………………….923……………………….264

* 5816 sayılı “Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanun” kapsamında toplam 225 içerikle ilgili olarak uyarılan İnternet sitelerinin yer sağlayıcılarıyla yazışma yapılmış bu uygulamalar ile İnternet adreslerinin söz konusu içeriklerden dolayı tamamen engellenmesi sakıncası giderilmeye çalışılmıştır.

** 49 erişimin engellenmesi işleminin 32 ‘si aynı internet adreslerine ilişkin olarak, farklı mahkeme kararlarıyla gerçekleşmiş mükerrer uygulamalardır. Mahkeme kararlarıyla toplamda 17 farklı internet adresine bu suçtan dolayı erişim engellenmiştir.