Obama Erdoğan’a hediye verdi mi öğrenmek imkânsız / Türkiye / Radikal İnternet

17/09/2009 08:30

Obama’nın Türkiye ziyareti sırasında Erdoğan’a herhangi bir hediye verip vermediği sorusunu hem Başbakanlık Bilgi Edinme Birimi hem de Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu yanıtsız bıraktı

TARIK IŞIK

‘Obama, Erdoğan’a bir şey hediye etti mi?’ sorusuna gelen resmi yanıt: Hediye kişiseldir, resmi kaydı tutulmaz.

ANKARA – ABD başkanlarına verilen hediyeler Beyaz Saray’ın internet sitelerinden öğrenilebilirken, Türkiye’de Başbakan’a hediye verilip verilmedeğini öğrenmek bile neredeyse imkansız. Radikal, ABD Başkanı Barack Hüseyin Obama’nın 6 Nisan 2009’da gerçekleştirdiği Ankara ziyaretinin hemen ertesi günü, Başbakanlık Bilgi Edinme Birimi’ne müracaat ederek, iki lider arasında ‘hediye alış-verişi’ olup olmadığını sordu. Başbakanlık, soruya net bir yanıt vermek yerine ‘hediyeleşmenin’ dünyada kabul gören yerleşik bir protokol kuralı olduğunu hatırlatmakla yetindi. Bunun üzerine, konuyu Bilgi Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu’na taşıyan Radikal’e, Türkiye’de siyasetin şeffaflık konusunda seviyesini gösteren örnek bir yanıt geldi:

‘Talep edilen bilgi Başbakanlık Makamı’nın kamusal veya yönetsel faaliyetleri kapsamında oluşan bir bilgi olmaması sebebiyle tutulan resmi bir kayıt yok. Ayrıca hediyeleşme nezaket ve protokol kurulları gereği kişisel mahiyeti var.’

Türkiye’ye gelmesinden kısa bir süre önce Britanya’da düzenlenen G20 zirvesinde Kraliçe 2. Elizabeth’e bir iPod hediye eden ABD Başkanı Obama’nın Başbakan Erdoğan’a da son teknolojik bir ürün mü, yoksa daha geleneksel bir hediye mi verdiğini öğrenmek için Başbakanlık Bilgi Edinme Birimi’ne başvurduk. Yasal sınır ‘15 iş günü’ olmasına karşın 19 iş günü sonra gelen yanıtta iki liderin verdiği ve aldığı hediyelerle ilgili en küçük bir bilgi yoktu:

‘Devlet adamlarının yabancı ülkeleri ziyaretlerinde muhatapları ile hediye teatisinde bulunmaları bütün dünyada kabul gören yerleşik bir protokol kuralıdır. Söz konusu hediye teatisi genellikle devlet adamlarının huzurunda iki ülkenin protokol görevlileri arasında yapılmaktadır. Hediyeler devleti temsilen Başbakan’ın şahsına verilmektedir. 4982 sayılı Kanun uyarınca bilginize arz ederiz.’
İçinde bilgi bulunmayan bu ‘yanıt’a Bilgi Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu’na başvurarak itiraz ettik ve sır gibi saklanan hediye alış-verişini öğrenmeye çalıştık. Başvurunun üzerinden yaklaşık dört ay geçtikten sonra itiraza ‘ret’ yanıtı geldi.

Bilgi Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu’nun ‘ret’ yanıtının gerekçesi ilginçti: ‘İtaraz konusu başvuruya talip edilen bilginin, Başbakanlık Makamı’nın kamusal veya yönetsel faaliyetleri kapsamında oluşan bir bilgi niteliğinde olmaması sebebiyle, tutulan resmi bir kaydın bulunmadığı Sekreteryamızca yapılan araştırmadan anlaşılmıştır. Bu itibarla ülkeler arası ziyaretlerde nezaket ve protokol kurallarının gereği olarak, kişisel mahiyeti bulunan bir teamül uygulamasına dair olduğu ve 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu kapsamında erişime açılma zorunluluğunun bulunmadığı değerlendirilmekle itirazın reddedildiğinin başvuru sahibine bildirilmesine oybirliği ile karar verilmiştir.’