Newsweek Türkiye: İnternette özgür müyüz?

Doç. Yaman Akdeniz, 5651 no’lu İnternet yasası için, ‘Bu yasa içerik sağlayıcılar için Demokles’in kılıcı gibi’ diyor.

Mustafa Azizoğlu, 2010-02-01 15:03:58

Geçen hafta, gercekgundem.com sitesinde bir internet kullanıcısının yaptığı yorum sebebiyle, Cumhurbaşkanlığı Hukuk Bürosu, sitenin sahibi Barış Yarkadaş’a ceza davası açtı. Savcılık, yorumu yapan internet kullanıcısının Danimarka’da yaşaması ve bulunamaması nedeniyle, cezai sorumluluğun sitenin sahibine ait olduğunu iddia ediyor. Yarkadaş ise, suçun şahsiliği kavramı üzerinde durarak ‘başkasının işlediği bir suçtan dolayı kendisinin yargılanmasının absürdlüğünü’ dile getiriyor.

Web 2.0 olarak da adlandırılan, internetin yalnız tek yönlü değil de kullanıcıların katılımıyla çok yönlü bir yayıncılığa dönüşmesinden bu yana yaşanan kafa karışıklığına konuyla ilgili çıkarılacak bir yasanın çare olabileceği düşünülüyordu. Ancak 2007’de çıkan 5651 no’lu, ‘İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Kanunu’ sorunu çözmediği gibi, iyice kördüğüm haline getirdi.

Yasaya göre ‘İnternet ortamı üzerinden kullanıcılara sunulan her türlü bilgi veya veriyi üreten, değiştiren ve sağlayan gerçek veya tüzel kişiler içerik sağlayıcı’ olarak ilan ediliyor ve bu içerikten sorumlu tutuluyor, ‘hizmet ve içerikleri barındıran sistemleri sağlayan veya işleten gerçek veya tüzel kişiler ise yer sağlayıcı’ olarak adlandırılıyor ve içerikten sorumlu tutulmuyor. Ama pratikte hangi sitenin ‘içerik sağlayıcı’, hangisinin ‘yer sağlayıcı’ olduğu yoruma açık. Örneğin Ekşi Sözlük’ün avukatı Başak Purut, ‘yazar, editör ya da muhabir çalıştırmayıp yalnızca kullanıcılarının yazdıklarına yer verdikleri için kendilerinin yer sağlayıcı konumunda olduklarını, kendi sitelerinde bir suç işlenmişse bundan dolayı kendilerinin suçlu olmadığını’ söylüyor.

Savcılıktan istek geldiği takdirde Ekşi Sözlük ya da benzer forum siteleri o kullanıcının IP adresini de Emniyet’e teslim ediyorlar. Böylece bulunan kişi hakkında dava açılıyor. Ekşi Sözlük yazarları aleyhine açılmış 28 dava ya da soruşturma dosyası bulunuyor. Bunlardan dördü devlete karşı işlenmiş suçlara ilişkin.

Benzer şekilde haber siteleri de haberlerin altında bulunan ‘yorum’ bölümünde kullanıcıların yazdıkları yorumların vebalini üzerine almak istemiyor.

Bu durumda yasa kafa karışıklığını gidermediği için hangi sitenin neyle suçlanacağı da savcı ve hakimlerin merhametine kalmış durumda. Bu yasayla ilgili yazdığı rapor, iki hafta önce AGİT tarafından yayınlanan İstanbul Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Doç. Yaman Akdeniz, ‘Bu yasa içerik sağlayıcılar için Demokles’in kılıcı gibi. Bu yasa yüzünden 3700 siteye erişim engellendi. İnternette özgürlük konusunda Çin ve İran’a yakın bir noktadayız’ yorumunu yapıyor.

Gerçek hayatta ne kadar özgürseniz, sanalda da o kadar özgürsünüz. Siz siz olun, Taksim Meydanı’nda bağırarak söyleyemeyeceğiniz bir şeyi, internet forumlarında da yazmayın!